جزر و مد در خدمت توليد انرژى

ترجمه: فرشيد كريمى

ژنراتورهاى زيرآبى كه بر اساس فناورى انرژى باد طراحى مى شوند از سال ۲۰۱۰ با انرژى معادل يك نيروگاه هسته اى شروع به توليد برق براى مردم انگلستان خواهند كرد.اين سيستم كه به TidalStream موسوم است به منظور مهار نيروى آب هاى كشندى عميق و پرشتاب ساخته مى شود. سيستم مذكور توسط «جان آرمسترانگ» مدير فنى سابق گروه انرژى باد از شركت بزرگ Taylor Woodrow و «مايك تادمان» مهندس ارشد اسبق شركت Rolls Royce Marine در حال طراحى است. «جوليان وولفرام» مهندس اقيانوس شناس از دانشگاه ادينبورگ مى گويد: «اگر انگلستان بتواند تمامى انرژى كشندى (جزر و مد) موجود را مهار كند، احتمالاً بين ۲۰ تا ۴۰ درصد تمام نياز خود به انرژى را توليد خواهد كرد.» وى در ادامه مى گويد: «استخراج حتى يك بخش كوچك از اين انرژى سهم مفيدى از توليد انرژى خواهد بود.»
به گفته «وولفرام» گروه هاى زيادى با اميد به توليد انرژى از منابع قابل تجديد در حال تحقيق در مورد امكان استخراج نيروى كشندى هستند. اما نصب و نگهدارى يك سيستم از توربين هاى زيرآبى در درياهاى خشن و آب هاى عميق يك چالش فنى و پرهزينه است.
طرح هاى متداول مى بايد به پى هاى بزرگ و ثابت واقع در بستر دريا محكم شوند تا از واژگون شدن بر روى سازه كه ممكن است بر اثر جريان هاى قوى اتفاق بيفتد جلوگيرى كنند. نصب و نگهدارى نيز پرهزينه است.
«آرمسترانگ» و «تادمن» سيستمى را ابداع كردند كه مى توان آن را در عميق ترين آب ها كه جريان ها در آنجا بالاترين سرعت را دارند قرار داد. اين سيستم قادر است در آنجا به همراه جريان حركت كند تا بيشترين مقدار انرژى را جمع آورى كند. نصب و نگهدارى اين سيستم ايمنى و كم هزينه است و نيازى به جرثقيل، باركش شناور و غواص نيست. هر سازه شامل توربين هايى است كه بر روى يك بويه (buoy) لوله مانند سوار مى شوند. زمانى كه لوله از آب پر مى شود بويه را به درون آب فرو مى برد به گونه اى كه فقط بخش بالاى آن نمايان مى شود و توربين ها را در موقعيت كاركرد قرار مى دهد.
يك ميله بلند بويه را به پايه اى كه در بستر دريا قرار دارد متصل مى كند. اين ميله طورى طراحى مى شود كه به بالا و پائين و به طرفين حركت مى كند تا بدين ترتيب به توربين ها اجازه دهد در سريع ترين قسمت جريان هاى كشندى نوسان كنند. براى انجام تعميرات، آب با استفاده از تلمبه از لوله خارج مى شود تا توربين ها به سطح آب آمده و سپس تعمير و سرويس شوند.
«آرمسترانگ» در اين باره مى گويد مى توان ۳۰۰ واحد از اين سيستم را در يك محدوده ۱۴ كيلومتر مربعى از كانال هاى جريان هاى سريع نصب كرد. اين سيستم قادر خواهد بود انرژى اى معادل يك نيروگاه هسته اى به ظرفيت ۱۲۰۰ مگاوات را توليد كند كه براى بيش از يك ميليون خانوار كافى خواهد بود.
گروه سيستم TidalStream كه مقر آن در لندن است يك توربين كوچك را در روخانه تمز (Thames) مورد آزمايش قرار داد.
به اعتقاد «آرمسترانگ» چالش اصلى كه اين سيستم با آن مواجه است تداخل در عبور و مرور كشتى ها و اجازه عبور به آنها است. اما لايحه اى جديد براى امور آبى در حال تدوين است كه به سيستم هاى بادى دريايى و ديگر منابع انرژى دريايى اجازه عمليات مى دهد كه بدين ترتيب اين مشكل هم برطرف خواهد شد.
Discovery.com,Dec.2005
روزنامه شرق