بحران جديد در پروازهاى سرنشين دار

پوريا ناظمى: شاتل فضايى ديسكاورى كه پس از گذشت ۵/۲ سال از فاجعه انفجار شاتل كلمبيا در جو زمين و پس از بارها تاخير ساعت ۱۹‎/۱۱ روز سه شنبه (به وقت مركزى ايران) عازم ايستگاه بين المللى فضايى شد در هنگام پرتاب با حادثه اى مشابه حادثه اى كه منجر به نابودى كلمبيا شد مواجه شد. «بيل پارسونز» مدير برنامه شاتل ها اعلام كرد: «تا زمانى كه آماده نشويم پرواز ديگرى انجام نخواهيم داد و من نمى دانم اين آمادگى چقدر زمان خواهد برد. اگر اين برخورد اندكى زودتر رخ مى داد ما با يك مصيبت ديگر روبه رو مى شديم. البته اين يك پرواز آزمايشى است تا نقاط ضعفمان را بيشتر بدانيم. ما گمان مى كرديم كه همه پيش بينى هاى لازم در خصوص تانك خارجى را انجام داده ايم اما به نظر مى رسد كارهاى بيشترى بايد انجام دهيم.» روز سه شنبه در حالى كه ۲دقيقه و ۳۰ ثانيه از پرتاب شاتل ديسكاورى مى گذشت بخشى از سپر محافظ تانك اصلى از بدنه جدا شد و با بدنه شاتل برخورد كرد. مشابه چنين برخوردى باعث آسيب ديدن سپر حرارتى بال چپ شاتل كلمبيا و نابودى آن در هنگام بازگشت به زمين، ۱۶ روز پس از اين برخورد و در پايان ماموريت شد. اين برخورد با كمك تعدادى از دوربين هاى مراقبى كه ناسا براى اين پرواز در نظر گرفته بود به ثبت رسيد. بيش از ۱۰۷ دوربين مختلف لحظات گوناگون پرتاب شاتل را به تصوير كشيده بودند تا جزئيات كوچك نيز از ديد آنها پنهان نماند. مسئله پوشش تانك اصلى نخستين توصيه اصلاحى كميسيون بررسى حادثه كلمبيا به تيم بازگشت به ماموريت شاتل ها بود و بر مبناى اين توصيه تغييرات كاملى در اين پوشش به وجود آمد. ضمن اينكه بازوى جديدى مجهز به يك دوربين و حسگر ليزرى و يك قلم بتونه زن در ديسكاورى جاسازى شده تا بتواند اثر برخوردهاى كوچك را اصلاح كند. تصاوير دوربين هاى نصب شده بر شاتل نشان از عبور اين قطعه بزرگ از زير بال راست شاتل دارد و به نظر مى رسد فاصله عبور آنقدر نزديك نبوده است كه موجب خسارت به پوشش حفاظتى شود. اما مهندسان ناسا ضمن اينكه اعلام كرده اند بررسى هاى اوليه نشان از خطر جدى در هنگام بازگشت به زمين ندارد اما همه امكانات را بررسى مى كنند و مسئله عمليات نجات نيز يكى از اين گزينه ها خواهد بود. بر اين اساس اگر خسارات وارده به حدى باشد كه خطرى براى بازگشت متصور باشد، شاتل با ذخيره اى كه همراه دارد در حالت الحاق به ايستگاه بين المللى فضايى باقى خواهد ماند تا شاتل آتلانتيس از پنجره پروازى سپتامبر استفاده كند و خود را به ايستگاه برساند و خدمه را به زمين بازگرداند. البته احتمال بالا بودن خطر تا اين حد فعلاً اندك است و بررسى هاى دقيقى كه با كمك بازوى ويژه اين كار انجام مى شود جزئيات بيشترى را آشكار خواهد ساخت. شاتل فضايى ديسكاورى به فرماندهى «آيلين كالينز» در حال حاضر به ايستگاه بين المللى فضايى متصل شده و هر ۹ خدمه (۷ خدمه شاتل و ۲ خدمه ايستگاه) ماموريت فشرده خود را آغاز كرده اند.
روزنامه شرق