بى سيم به زبان ساده

گلن درن
ترجمه: ع. فخر ياسرى

مى خواهيد از فناورى بى سيم سر درآوريد؟ حقيقتاً آن قدرها هم كه فكر مى كنيد پيچيده نيست. در اينجا سعى مى كنيم از يك جا شروع كنيم. نيروهاى نامرئى اى دست اندركارند كه در سال هاى آينده زندگى شما را دگرگون خواهند كرد، البته اگر تاكنون شروع به اين كار نكرده باشند. اين نيروها از امواج هوا عبور مى كنند و با خود اطلاعات كارى ضرورى، پست الكترونيك، داده هاى ديجيتالى صدا، و البته همه جور سرگرمى را حمل مى كنند. اگر تاكنون حدس نزده ايد بايد بگوييم صحبت از بى سيم مى كنيم. در چند سال گذشته، اين فناورى راهش را به داخل هر چيزى كه فكرش را بكنيد از وسايل الكترونيكى شخصى، از كامپيوترهاى شخصى گرفته تا كامپيوترهاى متحرك (PDH) باز كرده و كلى تبليغات و هياهو در اطراف آن وجود داشته است. ولى اين همه هيجان پيرامون بى سيم بى دليل نيست. شبكه داده هاى بى سيم هنوز در دوران كودكى خويش به سر مى برد. در بسيارى از فناورى ها كه ديرزمانى نيست از دنياى پژوهش به بازار راه يافته اند مى توانند نحوه سير و سفر اطلاعات را در سرتاسر كره زمين دچار تحول اساسى سازند. آيا اين تاثير مستقيم بر زندگى شما خواهد داشت؟ مى توانيد مطمئن باشيد. ولى بى سيم چنان اسامى نامربوط و نامرتبط با يكديگر پيدا كرده كه سر درآوردن از آنها حقيقتاً دشوار است. ولى ما در اينجا چند اصطلاح بسيار متداول را شرح مى دهيم تا كمكتان كرده باشيم كه قدرى مطلب دستتان بيايد.
• واى- فاى (Wi-Fi)
اسامى ديگرى نيز دارد مثل ۱۱/،۸۰۲ فرودگاه، شبكه محلى (LAN) و خود واى-فاى. هر يك از اين اشكال مختلف به كمك يك راديوى فرستنده _ گيرنده امواج كوتاه تا متوسط كار مى كنند كه داده ها را با سرعت ۱۱ مگابايت در ثانيه (يك ميليون بيت در ثانيه تا ۱۰۰ مگابايت در ثانيه) تا فاصله ۳۵۰ پايى پايگاه مى فرستد كه بسيار سريع است. (به عنوان مقايسه، ارتباط تلفن با اينترنت تنها مى تواند ۵۶ هزار بيت را در يك ثانيه بفرستد) امروز كارت هاى واى-فاى كه بيشتر در لپ تاپ ها وجود دارند، داراى مشخصات g،b،a ۸۰۲‎/۱۱ هستند. اين سه استاندارد داراى فركانس هاى متفاوتند و لذا دامنه امواج در آنها با يكديگر فرق مى كنند، بيشتر كارت هايى كه اخيراً وارد بازار شده اند داراى اين توانايى هستند كه با استانداردهاى متعدد كار مى كنند. نقشه هاى جاه طلبانه اى براى فناورى واى-فاى وجود دارند. مثلاً قرار است در سال آينده گوشى هاى همراه با استاندارد نرم افزارى ۱۱/۸۰۲ (با حروف e، h و i) وارد بازار شوند كه به استفاده كنندگان از آنها اين امكان را خواهد داد كه وارد شبكه هاى محلى شده با سرعت بالا به سير و سياحت در اينترنت مشغول شوند يا با استفاده از پروتكل صدا بر اينترنت (VOIP) تماس هاى تلفنى از طريق اينترنت برقرار كنند. نيز انتظار مى رود واى-فاى به زودى به بازار سرگرمى هاى خانگى راه پيدا كرده، دستگاه هاى پخش دى وى دى، استريوها، تلويزيون ها، كامپيوترها و غيره را به صورت يك دنياى پرغوغاى سرگرمى هاى خانگى به يكديگر متصل سازد. همين الان شركت شارپ مونيتورهاى قابل حملى را وارد بازار كرده كه مى توانيد در منزل آن را با خود به هر كجا كه مى خواهيد ببريد و سيگنال ها را از طريق واى-فاى از سيستم كابلى تا دستگاه هاى پخش دى وى دى مى گيرد.
• Blue tooth
خوره هاى كامپيوتر كه فناورى بى سيم را به وجود آورده اند، تلاش بسيارى مى كنند كه كسى واى-فاى را با blue tooth اشتباه نكند. به گفته آنها، واى-فاى براى شبكه هاى معمول (همان «شبكه محلى بدون سيم») است، در حالى كه blue tooth مثل يك شبكه محلى شخصى عمل مى كند. ولى ساده ترين چيزى كه مى توان درباره blue tooth گفت اين است كه blue tooth همان فناورى «جايگزين كابلى» است. به عبارت ديگر، هر وسيله اى كه بتوانيد به كامپيوترتان يا هر وسيله ديگر (اگر مجهز به blue tooth باشند) بدون استفاده از سيم متصل كنيد. نخستين عرضه فناورى blue tooth كاربرد آن در گوشى هاى همراه بود كه مثلاً به صورت هدفون هاى بدون سيم نمود پيدا كرد. علاوه بر اين، blue tooth دارد راه را به داخل اتومبيل ها (گوشى مجهز به اين فناورى مى تواند اصوات پخش استريوى اتومبيل را از طريق سيستم هند فرى با استفاده از سيم به گوشتان برساند) و سيستم هاى سينماى خانگى (ديگر نيازى به سيم يا كانال هاى تعبيه شده در ديوار نخواهد بود) پيدا مى كند. به زودى بايد منتظر استفاده از اين فناورى در دستگاه هاى پخش MP3 باشيم. به كمك اين فناورى مى توانيد موسيقى را از كامپيوتر بگيريد و سپس آن را از طريق سيستم استريوى بى سيم خانگى يا داخل اتومبيل خود پخش كنيد. پيشگويان فناورى پيش بينى مى كنند كه در آينده روزى خواهد رسيد كه حتى توستر، يخچال و ماشين لباسشويى شما نيز با يكديگر مرتبط خواهند شد تا خانه تر و تميزى داشته باشيد.
• شبكه هاى داده اى گوشى هاى همراه
در ايالات متحده مردم گوشى هاى شان را خيلى دوست دارند، ولى كمتر به آنها به صورت پايانه هاى داده ها نگاه مى كنند. اين البته براى توليد كنندگان گوشى هاى همراه در اين كشور دلسرد كننده است، چه آنها تلاش دارند شبكه هايى با دامنه هاى امواج هرچه گسترده تر ايجاد كنند تا مردم ترغيب شوند از خدمات پيام هاى چند رسانه اى (ام ام اس) استفاده كنند. با اين فناورى شما خواهيد توانست پيام هايى شامل متن، موسيقى، تصاوير، حتى ويدئو بفرستيد يا از شركت هاى ارائه خدمات ديجيتالى كه قطعات موسيقى به جاى زنگ گوشى همراه، بازى، جهت يابى و نقشه، اطلاعات مربوط به رستوران ها و غيره را مى فروشند، استفاده كنيد. اهالى شرق آسيا و اروپا بسيار علاقه مند به اين جور مطالب اند كه احتمالاً دليل پيشرفت زياد به سوى شبكه هاى نسل سوم- كه مناسب نقل و انتقال داده ها و محتويات چند رسانه اى با سرعت زيادند- در اين كشور ها است. دليل ديگر پيشرفت بسيارى از كشور هاى شرق آسيا و اروپا در گوشى هاى بدون سيم اين است كه آنها براى استاندارد كردن كارها فناورى واحدى را برگزيدند. ولى در ايالات متحده از دو فناورى متفاوت براى شبكه هاى نسل سوم استفاده مى شود: يكى سيستم جهانى ارتباطات بين تلفن هاى همراه (GSM) و ديگرى فناورى تحت عنوان CDMA. ايالات متحده تقريباً به دو قسمت مساوى تقسيم شده است: بى سيم AT&T، T-Mobile، Cingulor در اردوگاه GSM هستند، در حالى كه Sprint و Verzion در اردوگاه CDMA به سر مى برند. در جايى بر سر راه شبكه هاى نسل سوم، بسيارى از حاملين GSM استاندارد ۲۵G را پذيرفتند كه مى تواند داده ها را با سرعتى معادل ۵۰ تا ۱۳۰ كيلوبايت در ثانيه منتقل كند. ولى استاندارد آينده براى GSM (كه تا اواخر امسال سر و كله اش پيدا مى شود) W-CDMA نام دارد و قرار است بسيار سريع تر- حدود ۲ مگا بايت در ثانيه - باشد. از سوى ديگر حاملين CDMA در ايالات متحده از هم اكنون خدمات نسل سوم را تحت عنوان (CDMA2000) ارائه مى دهند كه قادر است داده ها را با سرعتى معادل ۴۰ تا ۱۴۴ كيلو بايت در ثانيه منتقل كند. همچنين Verzion كارت هاى بى سيم براى لپ تاپ عرضه كرده كه با شبكه هاى پرسرعت اطراف واشينگتن دى سى، كاليفرنياى جنوبى ارتباط مى گيرند. به ادعاى آنها صورت متوسط انتقال داده ها در اين شبكه ها ۳۰۰ تا ۵۰۰ كيلوبايت در ثانيه است. آيا اين همه به درد كسى هم مى خورد؟ كسى چه مى داند. ولى يك چيز مسلم است، هيچ كدام از اينها كمكى به بهبود كيفيت كار يك گوشى تلفن همراه استاندارد نكرده اند.
• تمشك سياه
گاهى ساده ترين راه حل، موثر ترين هم هست. ماشين هاى تمشك سياه، كه متوسط شركت «پژوهش در حركت» (RIM) ساخته شده اند از فلسفه بسيار ساده اى استفاده كرده اند. هدف اين شركت، به جاى جست وجوى راه هايى براى پهن تر كردن دامنه امواجى كه به هوا فرستاده مى شوند، داشتن بيشترين انعطاف پذيرى در يك پهناى باند ناچيز است. در واقع RIM حتى شبكه اى نيز براى خود به وجود نياورده، بلكه بر دوش شبكه هاى بى سيم ساير حاملان قرار مى گيرد و ماشين هاى تمشك سياه را به گونه اى مى سازد كه با هر استانداردى كه لازم باشد مطابقت كنند. مثلاً مى توانيد يك ماشين تمشك سياه خريدارى كنيد كه بر روى شبكه هاى T-Mobile، Verzion، AT&T، Wireless، Cingulor يا Nextel عمل كند. برخى ماشين هاى تمشك سياه به صورت ابزار هايى عمل مى كنند كه كارشان تنها انتقال نامه هاى الكترونيكى است و برخى ديگر كار تلفن را هم مى كنند.
ماشين هاى تمشك سياه اساساً از حاملين بى سيم براى گسترش دسترسى به شبكه هاى محلى، كه شركت ها براى دسترسى به پست الكترونيكى و شبكه داخلى به راه مى اندازند استفاده مى كنند. هر شركتى مى تواند يك سرور تمشك سياه را به سرور خويش ضميمه سازد. سپس سرور تمشك سياه در محدوده ديواره آتش شركت عمل خواهد كرد و كارش فرستادن نسخه هايى از صندوق پست الكترونيك شركت به صندوق پست تك تك ابزارهاى تمشك سياه كاركنان خواهد بود. (در واقع هر كجا كه گوشى موبايلى كار مى كند، تمشك سياه ها مى توانند به دنياى پست الكترونيك راه پيدا كنند.) تمشك سياه ها حتى مى توانند با استفاده از شبكه محلى شركت به سير و سياحت در اينترنت بپردازند. آنها از كليه حفاظت هاى حاصل از وجود ديواره آتش بهره مى گيرند ولى كارشان فشرده سازى اطلاعات به منظور نقل و انتقال سريع و كارآمد آنها بين ماشين تمشك سياه و سرور شركت است. هم اكنون RIM درصدد صدور اجازه استفاده از كاركرد تمشك سياه در وسايل غيرتمشك سياه و تعبيه روش باند كم عرض خويش در انواع ديگر ماشين ها است كه اين سئوال را مطرح مى كند آيا تمشك سياه يك ماشين است يا يك فلسفه؟
• يك چيز خيره كننده ديگر
خلاص شدن از دست سيم هايى كه داده ها را به نقاط مختلف منزلتان انتقال مى دهند يك چيز است و كنارگذاشتن تمام سيم هايى كه وارد منزلتان شده يك چيز كاملاً متفاوت. اين درست همان چيزى است كه فناورى WiMAX (همچنين تحت عنوان ۱۶/۸۰۲) قولش را به ما مى دهد. اين فناورى كه در سال ۲۰۰۵ وارد بازار شد به صورت يك ارتباط واى -فاى با دامنه طولانى يا از اين هم مهمتر جانشين بدون سيم مودم هاى كابلى و DSL عمل خواهد كرد. WiMAX ارتباط بدون سيم را تا ۳۰ مايل دورتر از آنتن با سرعت تا ۷۵ مگابايت در ثانيه (بيشترين عرض باند حداكثر به پنج مايل دسترسى دارد) ميسر مى سازد. براى مقايسه مودم هاى كابلى تنها اطلاعات را با سرعت كمى بيشتر از يك مگابايت در ثانيه انتقال مى دهند. نخستين وظيفه WiMAX ارائه خدمات «آخرين مايل» به مناطقى است كه شركت هاى كابلى و تلفن ارتباط اينترنتى با باند پهن عرضه نمى كنند. تصورش را بكنيد آنتن ثابتى در خارج از منزلتان براى دريافت سيگنال هاى WiMAX داريد درحالى كه يك شبكه معمولى واى -فاى اين سيگنال ها را به سرتاسر منزلتان منتقل مى كند. گرچه واى مكس بيش از هر چيز در خدمت دسترسى به اينترنت باند پهن خواهد بود ولى مى تواند به انتقال علايم تلويزيون ديجيتالى نيز كمك كند و سرانجام منتظر كارت هاى ارزان قيمت واى مكس براى لپ تاپ باشيد كه امكان استفاده از باند پهن بدون سيم پرسرعت را تقريباً در همه جا فراهم خواهد كرد.
• برگ برنده
برگ برنده دنياى بدون سيم ماهواره است كه هم اكنون تنها و بيش از همه مورد استفاده تلويزيون دوستان قرار مى گيرد. درحالى كه باند پهن ماهواره اى خانگى در گذشته تنها يك طرفه كار مى كرد و احتياج به يك خط تلفن اختصاصى جهت دريافت اطلاعات داشت، اكنون سيستم هاى دوطرفه وجود دارند. ليكن باند پهن ماهواره اى هنوز هم بسيار گران تر از مودم كابلى يا DSL تمام مى شود و ممكن است به جز در نواحى دورافتاده از رقابت بازماند. اگر فكر مى كنيد سرانجام موج (يا طول موج) آينده تاكنون دستتان آمده لطفاً يك بار ديگر بينديشيد. يك استاندارد بى سيم ديگر تحت عنوان ۲۰/۸۰۲ نيز هم اكنون در حال شكل گرفتن است. اين استاندارد قول همه فوايد واى مكس ۱۶/۸۰۲ را مى دهد، ولى هنوز براى آنكه به سرعت مطلوب برسد كار دارد. مثلاً فرض كنيد سوار يك قطار گلوله آسا با سرعت ۱۵۰ مايل در ساعت هستيد و نياز به دسترسى بدون سيم به باند پهن داريد. اگر اشكال گوناگون واى مكس آن گونه كه قولش را مى دهند عمل كنند اين امر ممكن است موجب اندوه بسيارى از شركت هاى توليدكننده گوشى موبايل شوند كه ميلياردها دلار در نسل سوم سرمايه گذارى كرده اند ولى در عين حال سرانجام دسترسى حقيقتاً همگانى را به اينترنت در همه حال و در هر كجا كه باشيد محقق خواهند كرد و اين موجب آنچنان دگرگونى در ماهيت شبكه جهانى خواهد شد كه اكنون حتى تصورش را هم نمى توانيم بكنيم.
Newsweek, March26, 2004
روزنامه شرق