هوش يك روبات را چگونه مى سنجيد

ايرنا: يك گروه از محققان سوئيسى معيار تازه اى پيشنهاد كرده اند كه مى تواند نظير يك آزمون هوش عام براى سنجش ميزان هوش روبات هاى مختلف مورد استفاده قرار گيرد. روش هاى متعارف براى سنجش ضريب هوش انسان ها، براى آزمودن هوش روبات ها مناسب نيست زيرا اين سيستم ها داراى حواس، توانايى هاى ادراكى و محيطى كاملاً متفاوت با انسان ها هستند. چند دهه قبل نيز يك رياضيدان انگليسى به نام آلن تورينگ آزمون ساده اى را براى تشخيص هوشمند بودن كامپيوترها پيشنهاد كرده بود اما اين آزمايش نيز به كار مقايسه توانايى نسبى روبات هاى امروز نمى آيد. آزمايش تورينگ نوعى آزمايش سياه يا سفيد بود: در اين آزمايش معلوم مى شد كه يا روبات به اندازه آدمى هوشمند است و يا چنين نيست. آزمون تورين مبتنى بود بر برقرار ساختن گفت وگو با روبات. اگر روبات مى توانست به نحو معنادارى با مخاطب خود گفت وگو كند، آنگاه از آزمايش موفق بيرون مى آمد، در غير اين صورت مردود محسوب مى شود. به نوشته هفته نامه علمى نيوساينتيست شين لگ و ماركوس هاتر در موسسه سوئيسى تحقيقات درباره هوش مصنوعى آزمون بديلى براى سنجش هوش سيستم هاى هوشمند پيشنهاد كرده اند كه مى تواند هوش انواع مختلف اين سيستم ها را مانند سيستم هاى رويت كامپيوترى، روبات ها، سيستم هاى پردازش زبان طبيعى، يا سيستم هايى كه در امور تجارى مورد استفاده قرار دارند، با يكديگر مقايسه كند. هرچند هنوز در ميان متخصصان در اين خصوص كه تعريف «هوش» چيست توافقى وجود ندارد اما مجموعه اى از مشخصه ها در اين زمينه مطرح مى شود كه عموماً ناظر به توانايى براى دستيابى به اهداف معين در محيط هاى متنوع است. اين دو محقق همين تعريف را درباره سيستم هاى هوشمند به كار گرفته اند و هوش سيستم هاى هوشمند را بر مبناى توانايى آنها در اجراى اهداف پيچيده در چارچوب محيط هاى خاص، در قياس با همه ديگر انواع محيط ها تعريف مى كنند. اما محدوديتى كه در اين تعريف وجود دارد آن است كه هنوز توافقى بر سر تعيين ميزان پيچيدگى هر محيط ميان متخصصان هوش مصنوعى وجود ندارد و دستيابى به چنين توافقى كار آسانى نيست. به عنوان مثال بر مبناى تعريف پيشنهادى كامپيوتر ديپ بلو متعلق به شركت آى بى ام كه موفق شد گاسپاروف را در مسابقات شطرنج شكست دهد، از حيث ضريب هوش از يك كامپيوتر مجهز به الگوريتم يادگيرى كلى و عام، كم هوش تر است زيرا تنها براى انجام يك وظيفه خاص طراحى شده است.