انبارى در زيرزمين
نگين كروئى
ايده انباشته ساختن گازهاى گلخانه اى در كف اقيانوس در نگاه اول به يك ايده ناشى از ديوانگى شباهت دارد. اما اينكه ما گاز دى اكسيدكربن توليدشده توسط اتومبيل ها و كارخانه هاى خود را در اعماق درياها پنهان كنيم در اصل فكر بسيار جالبى است. با انباشته كردن گاز دى اكسيدكربن در كف اقيانوس، ديگر اين گاز قادر نخواهد بود باعث گرم تر شدن بيشتر اتمسفر زمين شود. چندى پيش كشتى تحقيقاتى آلمانى با نام «ستاره قطبى» طى يك پروژه تحقيقاتى بزرگ ثابت كرد چنين كارى مى تواند امكان پذير باشد. در اينجا شما را به شركت در اين بحث دعوت مى كنم كه آيا واقعاً انبار كردن موقت گازهاى گلخانه اى در اعماق درياها عاقلانه است يا خير؟
• • •
چندى پيش ۵۳ دانشمند از ۷ كشور اروپايى و يك كشور آفريقايى (آفريقاى جنوبى)، پروژه تحقيقاتى خود در آب هاى اطراف قطب جنوب، واقع بر مدار۵۰ درجه جغرافيايى نيمكره جنوبى، در فاصله ۲۲۰۰ كيلومترى «كيپ تاون» (Cape Town) را آغاز كردند. براى انجام اين پروژه عظيم، پژوهشگران ۹ هفته تمام، بر عرشه كشتى يخ شكن تحقيقاتى آلمان به سر بردند و به آزمايشات خود در جهت كاهش گاز گلخانه اى دى اكسيدكربن در جو زمين پرداختند.
طى اين آزمايش ها دانشمندان مقدارى محلول اسيدى سولفات آهن در درون آب اطراف پروانه موتور كشتى خود وارد كردند. بدين ترتيب كشتى يخ شكن ۱۲هزارتنى ستاره قطبى، با هر چرخش پروانه موتور خود، اين كود شيميايى را در آب اقيانوس پخش كرد. «فولكر اسمتاچك» مسئول اجراى اين پروژه تحقيقاتى در اين زمينه مى گويد: «ما موفق شديم ۷ تن كود شيميايى را در منطقه اى به وسعت ۱۵۰ كيلومتر مربع پخش كنيم، يعنى تقريباً دايره اى با شعاع ۱۵ كيلومتر. با اضافه كردن كود شيميايى به آب، جلبك ها شروع به رشد كردند. به تدريج و با گذشت زمان مى ديديم كه آب دريا در منطقه مورد نظر به رنگ سبز درآمده و شمار جانوران آن نيز رو به افزايش گذاشته است.»
كود شيميايى سولفات آهن باعث شد كه رشد جلبك هاى دريايى جهشى چشمگير داشته باشد. طى يك هفته، رشد جلبك ها ۲ برابر و در ۳ هفته، پوشش جلبكى اين منطقه، ۵ برابر شد. اساس اين ايده، بسيار ساده است. دانشمندان زمين اقيانوس را با استفاده از كود شيميايى تقويت كرده و امكان رشد سريع تر جلبك ها را فراهم آورده بودند. به اين ترتيب، ميزان گاز دى اكسيدكربن در آب اقيانوس در اين محل به شدت كاهش يافت. زمانى كه جلبك ها رشد كرده و به سطح آب مى رسند به جذب گاز دى اكسيدكربن هوا مى پردازند. با رشد پلانكتون ها يا جانوران تك سلولى درون اقيانوس نيز گاز دى اكسيدكربنى كه به صورت حل شده در آب وجود دارد، مورد مصرف قرار گرفته و مقدار مصرف شده، دوباره از طريق جو زمين جايگزين مى شود.
طبق محاسبات انجام شده تا ۱۵ درصد ميزان گاز دى اكسيدكربن را مى توان از طريق استفاده از كود شيميايى در منطقه وسيعى از كف اقيانوس كاهش داد. گياهان، كربن محيط خود را جذب مى كنند و حتى زمانى كه پژمرده شده و به اعماق دريا سقوط كرده و از ميان مى روند نيز كربن اتمسفر را به طور دائمى و براى هميشه در خود نگاه مى دارند. رشد جلبك ها توده جانوران كوچك را به خود جلب مى كند و آنها نيز به نوبه خود توجه حيوانات دريايى بزرگ تر را برمى انگيزند.
اما استفاده از كود شيميايى در اعماق اقيانوس ها جنبه هاى مضرى نيز به همراه دارد. كود سولفات آهن، در واقع شكل انجماديافته محلول هاى رقيق اسيدى است كه ريختن آنها در درياى شمال آلمان، طى سال هاى دهه ۸۰ با مخالفت هاى شديد سازمان طرفدار حفظ محيط زيست «Greenpeace» روبه رو شد. به علاوه منتقدان به اين اشاره مى كنند كه هنگامى كه بخش بزرگ ترى از جلبك هاى توليد شده از طريق مصنوعى، غذاى پلانكتون ها مى شوند در مدتى نه چندان طولانى، با نابود شدن پيكر آنها يا از طريق تنفس و دفع مواد، بار ديگر دى اكسيدكربن وارد جو زمين مى شود. اما بايد متذكر شويم كه تصميم گيرى در زمينه استفاده از اين فناورى به اين زودى ها امكان پذير نيست زيرا تجزيه و تحليل و جمع بندى نتايج به دست آمده از آزمايش هاى انجام گرفته حدود ۲ تا ۳ سال به طول خواهند انجاميد.
DW-WORLD.DE
روزنامه شرق
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر