نشريه «ساينس» برترين دستاوردهاي علمي سال 2005 را معرفي كرد

(ايسنا)، مجله معتبر «ساينس» كه در آمريكا چاپ مي شود در پايان هر سال فهرست 10 پيشرفت علمي عمده 12 ماه گذشته را معرفي مي كند.
رتبه اول در سال جاري به طور مشترك به چندين مطالعه كه سازوكار ظريف تكامل را روشن مي كند اعطا شده است.
اين خبر همان هفته‌اي اعلام مي شود كه دادگاهي در ايالت پنسيلوانياي آمريكا تدريس نظريه موسوم به «آفرينش هوشمند» را در كنار نظريه تكامل در كلاس هاي زيست شناسي ممنوع كرد.
طرفداران اين نظريه معتقدند كه بسياري از خصوصيات جهان و موجودات زنده پيچيده تر از آن است كه ناشي از روند انتخاب طبيعي، چنانكه در نظريه داروين تشريح شده است، باشد.
اين «نظريه» در عوض مي گويد كه حيات بايد توسط يك نيروي ماوراي طبيعي بي نهايت هوشمند طراحي و خلق شده باشد.
به گزارش بي‌بي‌سي، مطالعاتي كه نشريه «ساينس» به آنها عنوان «پيشرفت هاي سال» اعطا كرد شامل تعيين آرايش ژنتيكي شامپانزه، بازآفريني ويروس آنفلوآنزاي مرگبار سال 1918 ميلادي در آزمايشگاه و مطالعه پرندگان «تاج سياه» (Blackcap) اروپايي است كه نشان داد چگونه دو جمعيت مختلف يك حيوان مي توانند به دو گونه مجزا بدل شوند.
شايستگي علمي
كالين نورمن دبير خبري مجله «ساينس» گفت كه اين انتخاب صرفا بر اساس شايستگي و ارزش علمي، نه نبرد بر سر «آفرينش هوشمند» انجام شده است.
نورمن گفت او اميدوار است اين انتخاب حامل اين پيغام براي دانشمندان و مردم باشد كه «تكامل چيزي نيست كه دانشمندان تنها به خاطر علاقه شخصي مطالعه مي كنند، بلكه تبعات خيلي مهمي براي سلامت عمومي و همچنين درك ما از هويت انسان در بردارد.»
ساينس مي نويسد براي مثال، با مطالعه تفاوت ها ميان نقشه ژنتيكي (ژنوم) انسان و شامپانزه، دانشمندان ممكن است بتوانند بر ريشه ژنتيكي بسياري از بيماري ها انگشت بگذارند و مطالعه رفتار ويروس آنفلوآنزاي 1918 ميلادي مي تواند به مبارزه با اپيدمي بعدي آنفلوآنزاي مرغي كمك كند.
پيشتازان فضا
رتبه دوم اين فهرست پيشرفت هاي كاوشگران روبوتيك در فضا به خصوص كاوشگر «هويگنس» كه روز 14 ژانويه بر تيتان - از اقمار كيوان - فرود آمد را مورد توجه قرار مي دهد.
تيتان دورترين جرم آسماني است كه انسان بر آن يك كاوشگر فرود مي آورد. اين پروژه موفقيتي بزرگ براي آژانس فضايي اروپا به حساب مي آيد. هويگنس سوار بر فضاپيماي آمريكايي كاسيني به مدار كيوان منتقل و از آنجا به سوي تيتان پرتاب شد.
اطلاعاتي كه هويگنس هنگام عبور از جو غليط تيتان و فرود بر سطح آن تهيه كرد شرايط حاكم بر كره‌اي را كه احتمالا به دوران كودكي زمين در 4/6 ميليارد سال قبل شباهت دارد روشن مي كند.
دانشمندان مي گويند احتمال دارد برخي از كنش ها و واكنش هاي شيميايي كه زمينه را براي ظهور حيات در زمين فراهم كرد اكنون در تيتان درحال وقوع باشد.
پيشرفت هاي علمي منتخب ساينس براي سال 2005 ميلادي
برنده: تكامل در عمل - شناسايي نحوه آرايش ژن هاي شامپانزه و انجام مشاهدات دقيق و پرزحمت، كه ظرايف نحوه تكامل موجودات را روش مي كند.
يورش سياره‌يي - كاوشگر اروپايي هويگنس در ماه ژانويه بر سطح تيتان از اقمار كيوان فرود آمد. ناوگان ديگري از كاوشگرهاي فضايي شامل «ديپ ايمپكت» (Deep Impact) ناسا، كه حفره اي در يك دنباله دار ايجاد كرد نيز مشتركا در رتبه دوم قرار گرفته‌اند.
فصل شكوفه ها - زيست شناسان ملكولي چند سرنخ ملكولي كه عامل شكوفايي گل هاي رنگارنگ در فصل بهار است را شناسايي كردند.
ستارگان نوتروني - تلسكوپ هاي زميني و فضايي به درك علل پديده هاي واقع شده در ستاره هاي نوتروني كمك كردند؛ ستاره هاي نوتروني اجرامي به كوچكي شهرهاي زميني با چگالي بسيار بالا هستند.
اختلالات مغزي - محققان به سرنخ هايي درباره ماهيت و علل اختلالات مغزي همچون اسكيزوفرني، ديسلكسيا (خوانش پريشي) و بيماري تورت دست يافتند.
زمين پيچيده - مقايسه سنگ هاي زميني و فضايي دانشمندان را واداشت نظريه هاي قديمي درباره چگونگي تشكيل زمين را كنار بگذارند.
پرتره پروتئيني - دانشمندان موفق به مشاهده بسيار دقيق و بي سابقه ساختمان ملكولي يك «كانال پتاسيمي ولتاژگير» (شامل مجموعه وسيعي از پروتئين هاي غشايي) شدند.
تغيير جوي - ارائه شواهد تازه دال بر تاثير فعاليت هاي انساني بر گرمايش زمين.
زيست شناسي سيستم ها - زيست شناسان ملكولي براي درك رفتار سيستم هاي پيچيده به تكنيك هاي مهندسي متوسل شدند.
توافق بر سر محل ساخت «آيتر» - بالاخره پس از 18 ماه جنجال، قرار شد راكتور حرارتي بين المللي (آيتر) با بودجه 12 ميليارد دلاري در شهر كاراش فرانسه ساخته شود.