قطب شمال مغناطيسی به سرعت جابجا می شود

بى بى سى: دانشمندان مى گويند قطب شمال مغناطيسى زمين با سرعت خارق العاده اى از آمريكاى شمالى دور مى شود به طورى كه ممكن است تا ۵۰ سال ديگر سر از سيبرى درآورد. اين جابه جايى بدان معنى است كه نورهاى شمالى يا «آرورا» آسمان آلاسكا را ترك كرده و در عوض ممكن است با شفافيت بيشتر در سيبرى و اروپا جلوه كنند. قطب هاى مغناطيسى زمين از قطب هاى جغرافيايى، كه نقطه عبور محور حركت وضعى زمين است، متمايز هستند. قطب هاى مغناطيسى ثابت نيستند و در موارد نادر حتى جايشان با يكديگر عوض مى شود. «جوزف استونر»، كارشناس علوم مغناطيس در دانشگاه ايالتى اورگان، در سمينار انجمن ژئوفيزيك آمريكا در سانفرانسيسكو گفت: «اين ممكن است بخشى از يك نوسان عادى باشد و در نهايت به سوى كانادا بازخواهد گشت.» مطالعات قبلى نشان داده بود كه قوت سپر مغناطيسى زمين طى ۱۵۰ سال گذشته ۱۰ درصد كاهش يافته است. براساس تحليل هاى تازه، در همين مدت، قطب مغناطيسى شمال زمين ۱۱۰۰ كيلومتر به سوى منطقه قطب شمال حركت كرد. پژوهشگران دانشگاه اورگان مى گويند ميزان جابه جايى قطب مغناطيسى زمين در يك قرن گذشته افزايش يافته است درحالى كه اين حركت در چهار قرن پيش از آن تقريباً ثابت بود. آنها بقاياى رسوبى درياچه هاى منطقه قطب شمال را مطالعه كردند. از آنجا كه اين بقاياى رسوبى، ميدان مغناطيسى زمين را ثبت مى كنند، دانشمندان از تاريخ گذارى با كربن براى رديابى تغييرات به وجود آمده در ميدان مغناطيسى استفاده كردند. پژوهشگران دريافتند كه ميدان مغناطيسى شمال در هزار سال اخير به شدت جابه جا شده است. اين جابه جايى عموماً ميان شمال كانادا و سيبرى بوده است، اما گهگاه در ساير جهات نيز حركت كرده است. قطب شمال مغناطيسى در صورت حركت با سرعت فعلى مى تواند از شمال كانادا به سيبرى برود. در آن صورت، نورهاى شمالى كه در اثر برخورد ذرات باردار ساطع شده از خورشيد به گازهاى لايه آيانوسفر زمين به تابش درمى آيند از آلاسكا رخت خواهند بست. قطب شمال مغناطيسى نخست در سال ۱۸۳۱ كشف شد و زمانى كه كاشفان بار ديگر در سال ۱۹۰۴ به بازديد آن رفتند ۵۰ كيلومتر جابه جا شده بود. دريانوردانى كه از قطب نما استفاده مى كردند براى قرن ها از خطاى ناشى از اختلاف ميان شمال جغرافيايى و شمال مغناطيسى گريزى نداشتند. عقربه قطب نما، قطب شمال مغناطيسى زمين را نشانه مى رود نه قطب شمال جغرافيايى را.