پرتاب شاتل بار ديگر به تاخير افتاد

آژانس فضايى آمريكا (ناسا) اعلام كرده است كه پرتاب فضاپيماى شاتل ديسكاورى تا ماه ژوئيه انجام نخواهد شد. تصميم تازه ناشى از اين موضوع است كه مديران ناسا نتيجه گرفته اند مخزن سوخت شاتل كه عامل فاجعه انهدام كلمبيا در سال ۲۰۰۳ بود هنوز قابل اطمينان نيست. ناسا تاريخ پرتاب شاتل را ابتدا ۱۵ ماه مه تعيين كرده بود، اما تاكنون آن را دو بار به تاخير انداخته است. ناوگان شاتل پس از حادثه كلمبيا كه با مرگ هفت خدمه آن همراه بود، زمين گير شد و هنوز پرواز نكرده است. ادامه نگرانى درباره احتمال انباشت توده هاى يخ بر جداره بيرونى مخزن خارجى سوخت شاتل از علل تصميم ناسا براى موكول كردن پرتاب به ماه ژوئيه است. بيم آن مى رود كه يخ تشكيل شده بر مخزن سوخت، به هنگام پرتاب از آن جدا شده و به قطعات ظريف سپر حرارتى فضاپيما برخورد كند. علت تشكيل يخ اختلاف زياد دما ميان محيط بيرون و داخل مخزن سوخت است. هرچند شاتل در طول ۲۴ سال ماموريت فضايى، هزاران بار هدف اصابت قطعات كوچك زباله هاى فضايى قرار گرفته است، اما ناسا بيش از اين نمى تواند چشمان خود را به روى خطرات احتمالى اين گونه برخوردها ببندد.
•چگونگى انهدام كلمبيا
يك قطعه عايق سبك كه هنگام پرتاب شاتل كلمبيا از مخزن سوخت آن جدا شد به بدنه فضاپيما برخورد كرد. اين تكه عايق كه بسيار سبك تر از يخ است حفره اى در بال فضاپيما ايجاد كرد كه ۱۶ روز بعد به هنگام بازگشت شاتل به جو زمين به متلاشى شدن فضاپيما منجر شد. ناسا مخزن سوخت شاتل را از نو طراحى و نوع عايقى كه عامل آن حادثه بود جايگزين كرده است، با اين حال هنوز مشكلاتى وجود دارد. مديران برنامه شاتل هفته گذشته به خبرنگاران گفتند كه مهندسان، ۱۷۰ منبع رها شدن قطعات بالقوه خطرناك (مانند عايق مخزن سوخت) را ارزيابى و به جز چند عدد از آنها نسبت به ايمن بودن بقيه اطمينان حاصل كرده اند. بررسى مجدد اين منابع بالقوه خطرناك روزهاى سه شنبه و چهارشنبه در مركز فضايى كندى در فلوريدا انجام شد اما مديران اين سازمان نتوانستند نگرانى هاى خود را برطرف كنند. يك لوله ۲۱ مترى انتقال سوخت، كه بر جداره بيرونى مخزن سوخت تعبيه شده، يكى از منابع نگرانى است. مخزن سوخت شاتل پيش از پرتاب با يك ميليون و ۹۰۰ هزار ليتر اكسيژن مايع و هيدروژن مايع پر مى شود و دماى هر دو ماده به رغم آفتاب و رطوبت فلوريدا بايد زير صفر درجه سانتى گراد باقى بماند. اين دو ماده، سوخت موتورهاى اصلى شاتل حين پرتاب را تامين مى كنند. مهندسان نگران احتمال تشكيل برفك و يخ در نزديكى سر اين لوله و شكسته شدن آن هنگام پرتاب و آسيب ديدن بدنه شاتل هستند. ناسا ممكن است تا پيش از دادن اجازه پرتاب به ديسكاورى، نصب يك حرارت دهنده الكتريكى در ناحيه مظنون را لازم تشخيص دهد. ناسا اميدوار بود تا پيش از پايان تابستان دو ماموريت نخست پس از حادثه كلمبيا را تكميل كند تا مديران اين سازمان بتوانند محدوديت هاى اعمال شده بر برنامه پرواز را تسهيل كنند و شاتل را بار ديگر به طور كامل براى احداث ايستگاه بين المللى فضايى و جابه جايى خدمه ايستگاه به كارگيرند.
پل رينكون
BBC